Nhắc đến Ỷ Vân Hiên là nhắc đến đơn vị phỏng dựng cổ phục đầu tiên tại Việt Nam. Tính đến thời điểm hiện tại, Ỷ Vân Hiên là thương hiệu được ưu ái “chọn mặt gửi vàng” cho vô số tác phẩm, sản phẩm từ âm nhạc, sân khấu, điện ảnh cho đến các sàn diễn thời trang. Sự xuất hiện của Ỷ Vân Hiên là minh chứng cho khát khao gìn giữ cốt cách Việt, phục hưng văn hoá truyền thống thông qua hình ảnh cổ phục Việt trải dài khắp các triều đại.

Và thành công của Ỷ Vân Hiên bắt đầu với những câu chuyện chưa kể của founder Nguyễn Đức Lộc. Cùng Hidden Champions tìm hiểu nhé!

Lựa chọn ngược dòng

Nguyễn Đức Lộc, một người trẻ 9x sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, là người sáng lập và điều hành Ỷ Vân Hiên. Anh tốt nghiệp trường Cao đẳng Truyền hình và từng làm quay phim ở một đài truyền hình lớn trong vài năm, thế nhưng dường như đây chưa phải là đam mê lớn nhất của anh. Sâu trong anh có một niềm đam mê mãnh liệt hơn, chỉ chờ một mồi lửa là bùng cháy.

“Tôi vốn là dân chuyên sử thời còn học phổ thông, nhà lại có truyền thống làm may, bản thân rất yêu thích thời trang… Tình yêu cổ phục Việt trong tôi được khơi nguồn cảm hứng có lẽ từ cuốn sách của nhà nghiên cứu Trần Quang Đức “Ngàn năm áo mũ”, Nguyễn Đức Lộc tâm sự.

Lộc cho rằng: nếu thực sự đam mê điều gì, bạn sẽ chẳng ngại để theo đuổi nó. Vì lẽ đó, Lộc đã từ bỏ công việc gắn bó bao năm để tập trung học hỏi, tích lũy vốn kiến thức về văn hoá, lịch sử Việt. Vốn đã là thành viên tích cực của nhiều hội nhóm văn hoá, các câu lạc bộ, tọa đàm về văn hoá, lịch sử; nghỉ việc càng là cơ hội để anh dấn thân đi sâu hơn vào văn hoá cổ, dần dần, con đường khởi nghiệp với cổ phục Việt mở ra.

Trước khi quyết định khởi nghiệp, Lộc đã nghiêm túc đọc sách tìm tòi tri thức; anh còn gặp gỡ những người nghiên cứu và giữ gìn văn hóa cổ, trong đó có cổ phục. Không chỉ tìm gặp các học giả, nhà nghiên cứu văn hóa; anh còn cất công lặn lội đi đến các làng nghề, di tích để học cách làm và gặp các nghệ nhân thêu gối, mũ, nón, giày, hài… khắp nơi trên cả nước. Có rất nhiều mối duyên tương ngộ trên hành trình này, nhiều người sau này đã trở thành cố vấn, cộng sự của Lộc trong quá trình hoạt động của Ỷ Vân Hiên.

“Cho đến một ngày, tôi nhận ra rằng nếu muốn phát triển, nhân rộng văn hoá truyền thống, đặc biệt là cổ phục thì phải có định hướng, chiến lược rõ ràng.” Nguyễn Đức Lộc chia sẻ.

Tháng 8 năm 2018, thương hiệu Ỷ Vân Hiên ra đời

Ỷ Vân Hiên

Ngay từ khi thành lập, Ỷ Vân Hiên đã mang trong mình mong ước của founder Nguyễn Đức Lộc: khôi phục nguyên bản toàn bộ hệ thống cổ phục Việt Nam trong cung đình và dân gian qua các triều đại, đồng thời đóng góp vào sứ mệnh phục hưng văn hóa truyền thống.

 “Đó là tham vọng lớn đòi hỏi nguồn lực khổng lồ”, Lộc xác nhận.

Để từng bước biến ước mơ thành sự thật, doanh nhân Nguyễn Đức Lộc tâm sự: “Tôi sẽ đi từ triều đại gần với mình nhất, còn nhiều tư liệu để tham khảo nhất, rồi ngược trở lại quá khứ. Để khôi phục được hệ thống cổ phục Việt Nam qua các triều đại, không phải chuyện một sớm một chiều.”

Muốn đi tìm “kho báu” của quá khứ không thể không cất công học hỏi, tìm tòi nghiên cứu. Lộc học thêm tiếng Hán Nôm để có thể đọc hiểu những tài liệu quý về lịch sử, văn hóa dân tộc. Niềm đam mê của anh với cổ phục đã nhận được sự cổ vũ, giúp sức tận tình từ những nhân vật tiếng tăm như: tác giả công trình nghiên cứu “Ngàn năm áo mũ” – học giả Trần Quang Đức; họa sĩ, nhà nghiên cứu mỹ thuật cổ Nguyễn Mạnh Đức; nghệ nhân, nhà phục chế trang sức cổ Vũ Kim Lộc,… và các nghệ nhân từ Bắc tới Nam chuyên sản xuất sản phẩm truyền thống Việt như hài, quạt, gối xếp,…

Và đó cũng là lý do cổ phục của Ỷ Vân Hiên gần như “hồi sinh” được trọn vẹn những giá trị văn hoá, lịch sử, với nguyên liệu đến từ các làng nghề truyền thống như the La Khê, lụa Vạn Phúc, lụa Mã Châu, lãnh Mỹ A,…

“Trang phục không chỉ để khoác lên người, là kết tinh kiến thức về văn hóa và tín ngưỡng, kinh tế, không khí chính trị của thời đại, mà nó xuất hiện với kỹ thuật tay nghề thợ thủ công, phản ánh một giai đoạn lịch sử. Do đó, muốn phỏng dựng thì phải tìm hiểu tận tường”, Nguyễn Đức Lộc – nhà sáng lập Ỷ Vân Hiên chia sẻ.

Không sản xuất đại trà, không dừng lại ở câu chuyện thời trang; cổ phục Ỷ Vân Hiên là câu chuyện về văn hoá, lịch sử kết hợp hài hoà với yếu tố khoa học và sáng tạo.

Mỗi sản phẩm, mỗi bộ sưu tập của Ỷ Vân Hiên không đơn giản là một trang phục được phỏng dựng để đưa vào bảo tàng hay chỉ để trưng bày, nó mang ý nghĩa nhiều hơn thế. Nguyễn Đức Lộc đưa tạo tác của mình giới thiệu đến gần hơn với công chúng; anh đưa nó lên sân khấu, vào MV, phim điện ảnh, may cho lãnh sự quán các nước,…

Sau 6 năm thành lập, quả không ngoa khi nói rằng Ỷ Vân Hiên là đơn vị phỏng dựng cổ phục được biết đến nhiều nhất ở thời điểm hiện tại.

Chuyện của tương lai

Ngắm những bộ cổ phục Việt lộng lẫy do Ỷ Vân Hiên phục dựng, ta không chỉ thấy sự tỉ mỉ trong từng đường kim mũi chỉ, mà còn thấy cả tình yêu và đam mê vô bờ mà chủ nhân của Ỷ Vân Hiên gửi gắm vào đó.

Tiếp tục hành trình của mình dù còn nhiều khó khăn phía trước, dù rằng càng xa lịch sử tư liệu càng ít, việc nghiên cứu sẽ khó khăn hơn; nhưng như lời Nguyễn Đức Lộc nói: “Chúng tôi tin rằng hiểu được quá khứ mới hiểu được hiện tại và xa hơn là sẽ tìm thấy hướng đi ở tương lai.”